Akıl sağlığının tanımına göz attığımızda bir tür özelliklerden tanımlama görülür:
Duygusal, davranışsal ve sosyal olgunluk veya normallik;
zihinsel veya davranışsal bir bozukluğun olmaması;
kişinin hem kendisi hem de sosyal çevresi için kabul edilebilir içgüdüsel dürtülerinin tatmin edici bir şekilde bütünleştirildiği bir psikolojik iyi olma durumu;
çevreye ve çevredekilere uygun bir sevgi, çalışma ve boş zaman uğraşları dengesi.
Bu bağlamda dikkat edilecek bir dizi hususun da söz konusu olduğu açık. İlk olarak belki "akıl" sözcüğünün "ruh" sözcüğünün yerini almış olması dikkat çekmeli. Akıl sağlığı tanımlanırken söz edilen dengeyi simgeler bir resim bulmak kadar ruhun ne olduğunu da bulmak zor. Bin yıllarca kendisinden söz edildi, ama hala bulunamadı, gözlenemedi.
Tanımda hem birey, hem çevredeki bireyler, hem çevre var. Bunlar biz dizi özellikleri açısından sürekli değişiklik gösteren nesneler. Bu dinamik ortamda gerekli dinamik dengeyi bulmak olağanüstü zor, birey neden bu olağanüstünü aramaya ve bulmaya kendisini zorlamalı, toplum neden bireyi zorlamalı.
Kişisel istekleri toplumla uyumlu olmayan kişi, özellikle karda yürüyüp de izini belli etmemenin olanakları da varsa, neden toplumun istekleri doğrultusunda bir çeki düzen versin, ortalamaya yönelsin sorusuna yanıt bulmak çok zordur. İzin elde edilmesinin/belirlenmesinin olasılığı, ahlaki değerler vb. yanıtlar verilebilir ama en sağlıklı yanıt kişinin içerisinde bulunduğu ortamı ve üzerindeki etkileri tam olarak anlayıp bir tür Nirvana'ya çıkmasıdır.
Gerçek Nirvana idealdir ve genelde her bireyin kendi nirvanası vardır ve her kes kendi nirvanasına çıkar. Gerek çouklukta gerekse yaşlılıkta bireysel nirvanaların aralarındaki yükselti farkı çok azalır, ama gençlik ve orta yaş arzuların fırtınaları altında geçer. Nirvana ya görülemez, ya da henüz oldukça uzaklardadır. İdeal görülmeyince ölçü de kayar.
Bireyi çocukluktan bir gerçek Nirvana'ya hazırlamanın tek olası yolu din benzeri bir olgu olmalı, ama gerçek Nirvana bir tanımlanabilse. Bu dinamik ortamda tanımı zor, bulanın bugün tanımladığı yarının ortamına uyamayabiliyor ve sonuçta ideallere hiç uzun vadeli erişim olmadı, hiç bir ütopya ayakta kalmadı.

Değişme önce zihnde başlar sonra eylemle tamamlanır. Kişinin bedensel sağlık gibi somut bir alanda harcadığı çabaları 3 gurupta toplamak olası olur: Vizyon/hedef, tutum/inanç ve eylem. Bunları beden gelişimi için spor yapan kişilerde gözlemek olasıdır ve sağdaki şeklin üst kısmında da verilidirler. Benzer durum zihin sağlığı için de geçerlidir.
Şimdi bunların her birini sırayla inceleyelim:
1. Vizyon / hedef
Akıl sağlıklarını geliştirme üzerinde çalışan bireylerin, üzerinde çalıştıkları bir veya daha fazla zihinsel / psikolojik / bilişsel hedefleri vardır. Burada bunların ayrıntıları gerekmiyorlar.
Basitçe ele alındıklarında bu hedefler, günlükten (örneğin, şu anki derecemde daha iyisini yapmak) olabilirin en iyisi (örneğin, gelecekte olmak istediğim duruma yönelik bir vizyonum var) arasında değişirler.
Akıl sağlığı eğitimi ile tutarlı faaliyetlerde bulunanlar (örneğin düzenli meditasyon yapanlar, tarikatlar, dernekler vb. ile bağları olanlar) tipik olarak neden böyle yaptıklarını açıklayabilirler. Bundan ne elde etmek istediklerine dair bazı hisleri vardır. Kendileri üzerinde çalışmaya devam etmeleri için onları neyin motive ettiğini size söyleyebilirler.
Hedef açık olarak görülemese bile genelde kendileri üzerinde gördükleri bir eksiklği tamamlayıp daha sağlıklı bir zihin düzeyine erişmek isterler. Hedefin açıklık kazanması genel bilgi değildir ve birey ile ilitilidir, ama birey hedeflerini bilmelidir.
2. Tutum / inançlar
Davranışınız, kendinizi, diğer insanları ve genel olarak dünyayı nasıl gördüğünüzün bir işlevidir. Bu nedenle, psikolojik gelişime yönelik tutumlarınız, zihinsel formunuzla ilgilenip ilgilenmediğinizi ve / veya üzerinde çalışıp çalışmadığınızı etkileyecektir.
Akıl sağlığının geliştirilmesi eğitimiyle başarılı bir şekilde ilgilenmek için gerekli olan, bir kısmı aşağıda sıralı, burada öznel anlatımlı, bir dizi temel inanç / tutum düşünülebilir:
* Kendinizi, ruh halinizin, kişiliğinizin ve yeteneklerinizin yönlerini değiştirmek ve iyileştirmek için yer olan "devam eden bir çalışma" olarak görürsünüz.
* Psikolojik büyümenin (örneğin, düşünme ve hissetme şeklinizde iyileştirmeler yapmanın) mümkün ve arzu edilir olduğuna inanırsınız.
*Zihinsel sağlık ve esenlik ile ilgili bilgi ve becerileri toplamaya ve uygulamaya odaklanarak öğrenme isteğiniz olur.
Bu inançları / tutumları ilk kez dile getirilmeye başladığında, kişi "devam eden bir çalışma" olduğunu düşünebilir. Bunun özeleştirel okuması "Yeterince iyi değilim" dir. Bunun daha motive edici okuması, "Kullanılmamış bir potansiyele sahibim" dir. İnsan yaşamı düğüm düğüm dokunan bir halıya benzer. Her insan da son düğümü attığında halının güzel görülmesini ister.
Eylem
Düzenli sporcular hedeflerini, bilgilerini ve niyetlerini eyleme dönüştürmede ve ardından bu eylemin istedikleri sonuçlara yol açıp açmadığını izlemek de gereklidir. Burada uygulanması gereken döngü planla->uygulamada denetle->düzenle ve en iyi duruma getir döngüsüdür.
Zihinsel elişmede de durum aynıdır. Davranış ve sonuçları görüp yeniden planı geliştirerek bilinçli davranış sonuca eriştirir.
Tabii elde edilen kazanımların kounmaları da gereklidir ve şeklin alt yarısı bu edime yönelik önerileri göstermektedir.